Wie dialect spreekt, verdient tot 15 procent minder

Niet alleen anderstaligen, die thuis helemaal geen Nederlands spreken, maar ook dialectsprekers hebben een taalachterstand die gevolgen heeft op de arbeidsmarkt. En ook het loon wordt beïnvloed. Tot die opmerkelijke vaststelling komen onderzoekers van de universiteit van Tilburg die de economische impact van dialectsprekers bestudeerden.

Jan van Ours, hoogleraar in de arbeidseconomie, trekt een opvallende conclusie: het loonverschil met collega’s die Standaardnederlands praten, bedraagt 5 tot zelfs 15 procent. “De verschillen in loon zijn niet anders te verklaren”, aldus de professor op de website WijLimburg.nl. “De leeftijd of het opleidingsniveau zijn in de onderzochte gevallen gelijk.”

Het gaat in de studie voornamelijk om hogeropgeleide mannen, die functies vervullen waarin taalvaardigheid belangrijk is. Voor magazijnmedewerkers of bouwvakkers zijn er nauwelijks verschillen.

Boeren

De onderzoekers denken enkele verklaringen te hebben voor ‘tongvaldiscriminatie’. In de eerste plaats komen de dialecten nog het meest voor in de uithoeken van het land, zoals de provincie Limburg. Demografisch gezien wonen daar mensen die gemiddeld iets honkvaster zijn en minder snel ‘onder de kerktoren’ uitkomen. Daardoor ligt hun opleidingsniveau lager en komen ze minder zelfzeker over. Dat weerspiegelt zich in een lager loon.
Een tweede oorzaak is dat er vooroordelen heersen ten opzichte van mensen die dialect spreken. Ze worden beschouwd als minder ontwikkeld. “Als boeren, zeg maar”, stelt Gerbert Kraaykamp, hoogleraar aan de Universiteit Nijmegen. “Dat vooroordeel speelt mee bij managers die moeten oordelen over het salaris.”

Vertrouwen

Toch zijn er ook voordelen verbonden aan mensen die dialect spreken op het werk. Volgens dezelfde wetenschappers wekt het vertrouwen als er in dezelfde streektaal wordt gecommuniceerd. Zo komt een chirurg die zijn patiënt aanspreekt in het dialect, veel betrouwbaarder over. Ook om zakelijke deals te sluiten, werkt het informele taalgebruik drempelverlagend.

Toch raden de onderzoekers aan dat ouders die thuis dialect spreken met hun kinderen, het belang van Standaardnederlands niet onderschatten. In feite moeten ze beide beheersen om hun kansen op de arbeidsmarkt niet te beperken. “Wie het ver wil schoppen, moet in functie van de gesprekspartner kunnen switchen tussen dialect en Algemeen Nederlands.”

Tekst: MARK Magazine